Wierzytelność to uprawnienie majątkowe, które przysługuje wierzycielowi względem dłużnika, do żądania aby ten spełnił na jego rzecz określone świadczenie. Antonimem wierzytelności jest dług tj. obowiązek dłużnika do spełnienia ww. świadczenia na rzecz wierzyciela. W tym znaczeniu wierzytelność i dług zawsze istnieją równolegle. Skoro wierzycielowi przysługuje wierzytelność, to musi również dłużnik, którego długiem wobec tego wierzyciela jest obowiązek spełnienia świadczenia składającego się na wierzytelność. Źródłem zarówno wierzytelności jak i długu jest stosunek zobowiązaniowy, który może powstać na kilka sposobów przy czym najczęściej są to czynności prawne – umowy i jednostronne czynności prawne.

Wierzytelności dzielą się na pieniężne (określona suma pieniężna) jak i niepieniężne (wykonanie obowiązku). Jednocześnie istotnym rozróżnieniem jest także podział wierzytelności na wymagalne i niewymagalne oraz zabezpieczone i niezabezpieczone. Wymagalność oznacza, że odnośnie danej wierzytelności zaktualizował się już obowiązek świadczenia przez dłużnika (tzn. wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia, w tym także poprzez dochodzenie tego na drodze sądowej). Jeśli wierzytelność nie jest jeszcze wymagalna to należy przyjąć, że choć istnieje, a dłużnik jest zobowiązanym to jednak może wstrzymać się ze swoim świadczeniem do czasu wymagalności tej danej wierzytelności. Wymagalność najczęściej następuje po upływie terminów zastrzeżonych przez strony do spełnienia świadczenia lub, gdy strony wcześniej nie zastrzegły takich terminów, po upływie terminu wyznaczonego dłużnikowi przez wierzyciela do spełnienia świadczenia.

Najczęstszym sposobem zabezpieczenia wierzytelności jest hipoteka, zastaw, zastaw rejestrowy, poręczenie lub gwarancja. Skuteczne zabezpieczenie wierzytelności ma bardzo istotny wpływ na możliwość zaspokojenia wierzyciela w przypadku gdy dłużnik uchyla się od spełnienia świadczenia. W takiej sytuacji wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń z przedmiotu zabezpieczenia. Jednocześnie, zaspokojenie wierzytelności może wpływać znacząco na szanse co do jej ewentualnej sprzedaży na rzecz osoby trzeciej. Wskazać bowiem należy, że prawo polskie co do zasady dopuszcza obrót wierzytelnościami i to bez zgody dłużnika (choć strony mogą zastrzec w umowie, że dla zbycia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika). Kwestie te uregulowane zostały w Kodeksie cywilnym w Księdze trzeciej „Zobowiązania”, Tytuł IX „Zmiana wierzyciela lub dłużnika.” W przypadku chęci wierzyciela do zbycia wierzytelności, potencjalni nabywcy mogą być bardziej zainteresowani nabyciem tych wierzytelności, które są zabezpieczone, jako że ustanowienie zabezpieczenia wzmacnia szanse na uzyskanie zaspokojenia – czy to bezpośrednio od dłużnika czy też poprzez zaspokojenie z przedmiotu zabezpieczenia.

Jeśli jesteś przedsiębiorcą i posiadasz wierzytelności z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej napisz do nas lub zadzwoń